ÜFE ve TÜFE Farkı

1. TÜFE hizmet sektörünü kapsarken ÜFE’de hizmet sektörü enflasyon hesabına dahil değil.

2. ÜFE hizmet sektörünü dikkate almadan yatırım malları ve toptan satış ürünlerindeki fiyat değişimlerini gösterirken; TÜFE; tüketicilerin hizmet sektörü ile beraber satın alığı mal gruplarının fiyat değişimlerini dikkate alıyor.

3. ÜFE kapsamındaki üretici fiyatı, yurt içinde üretimi yapılan ürünlerin, KDV, ÖTV,  gibi tüm vergiler hariç, peşin satış fiyatıdır. TÜFE’de; ürün fiyatları üzerindeki tüm vergiler hesaplamada dikkate alınıyor.

4. ÜFE dış etkenlere (dolayısıyla kur değişimlerine) daha bağlı bir gösterge.

5. ÜFE; 4 alt sektörden TÜFE ise 12 alt sektörden oluşuyor.

ÜFE Sektörel Kapsam: (1) Madencilik ve taş ocakçılığı (%3.3) , (2) İmalat (%89), (3) Elektrik ve gaz (%6.7), (4) Su Temini (%1)

TÜFE Sektörel Kapsam: (1) Gıda ve alkolsüz içecekler (%23) , (2) Alkollü içecekler (%5.1), (3) Giyim ve ayakkabı (%7.2), (4) Konut (%14.9), (5) Ev eşyası (%7,7), (6) Sağlık (%2.6), (7) Ulaştırma (%17.5), (8) Haberleşme (%3.9), (9) Eğlence ve kültür (%3.4), (10) Eğitim (%2.7), (11) Lokanta ve oteller (%7.3), (12) Çeşitli mal ve hizmetler (%4.7)

6. Hem ÜFE’de hem de TÜFE’de gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içecekler ve giyim ile ayakkabının toplam içerisinde payları en büyük olan gruplar. Bu ürün gruplarının ÜFE içerisindeki payı %34 iken TÜFE içerisindeki toplam payı %35 düzeyinde.

7. TÜFE Veri Kaynağı: Hanehalkı bütçe anketi, kurumsal nüfus bireysel tüketim harcamaları anketi, turizm anketi ve idari kayıtlardan elde edilen harcama ve ciro bilgileri. TÜFE hesaplamasında satış fiyat verileri işyerleri ve kiracılardan elde ediliyor.

ÜFE Veri Kaynağı: Temel veri kaynağı olarak ulusal hesaplar, sanayi ürün ve üretim istatistikleri, sanayi ciro verisi ve yurt içi üretici fiyat endeksi anketi kullanılıyor.

8. ÜFE verileri genel olarak büyük ölçekli imalat sanayindeki 3,000 e yakın firmanın satış fiyatlarını dikkate alırken TÜFE verileri 30,000 yakın işyerinin satış fiyatlarını dikkate alır.

2003-2017 döneminde kümülatif olarak ÜFE ve TÜFE verilerine  baktığımızda; son 15 yılın 10’unda TÜFE’deki artış ÜFE’nin üzerinde gerçekleşmiş. Ve 2003-2017 arasında ÜFE’deki 15 yıllık kümülatif artışın %131.1, TÜFE’deki kümülatif artışın ise %137.9 olduğunu görüyoruz. 2018 yılı Haziran sonu itibariyle aynı dönemdeki kümülatif artışlar ÜFE’de %140.6; TÜFE’de ise %135 seviyesinde.

Sonuç olarak; son 6 ayda ÜFE’nin hızla yükseldiği, TÜFE’nin ÜFE’nin gerisinde kaldığı durumlarda sanayicinin satış fiyatını tüketiciye yansıtmadığı ve ilerleyen dönemde TÜFE’nin de ÜFE gibi benzer şekilde yükseleceği yönünde yorum yaparken dikkatli olmak gerekir.

Örneğin; bundan önceki dönemlerde konut fiyatlarında inşaat malzemelerindeki fiyat artışlarının oldukça üzerinde artışlar olduğunu not ederek; son 1 yıllık dönemde beton, demir, çimento, işçilik… gibi inşaat maliyetinin hemen hemen tüm girdilerinde çift basamaklı fiyat artışı yaşanırken; konut fiyatlarında reel anlamda gerileme görülmesi ÜFE ve TÜFE arasındaki önemli farklardan biri.

Hizmet sektörünün önemli bir yüzdesini oluşturan yukarıdaki 6-11 arasındaki 6 alt sektörün TÜFE içerisindeki ağırlığının %37 düzeyinde olduğu görülüyor. Ücret enflasyonun da genellikle bir önceki senenin TÜFE oranına yakın olduğunu; TÜFE içerisindeki ağırlığı yüksek olan hizmet sektörünün en önemli girdisinin de ücretler olduğunu göz önüne alırsak; önümüzdeki dönemde TÜFE’deki fiyat artışlarının işgücü maliyetlerinin toplam maliyet içerisindeki payının daha düşük olduğu ÜFE’nin gerisinde olabileceğini de göz önünde bulundurmak gerekir.

2017 ve 2018’in ilk altı aylık dönemlerini kıyasladığımızda; 2017 yılında dolar/TL’nin ortalama 3,77’den, 2018 yılında %12.4 artışla 4,09’e çıktığını görüyoruz. Buna karşılık 31.12.2017 ve 15.07.2018 tarihleri itibariyle TL’nin dolara karşı altı buçuk aylık dönemde %28.4 değer kaybettiği görülüyor.

Enflasyon tarafında TL’nin yeniden değer kazanmaması durumunda önümüzdeki dönemde TÜFE’deki artışın bir süre daha devam edeceği görülüyor. Bu artışın ÜFE seviyesine ulaşıp ulaşamayacağı ise gıda ve hizmet sektöründeki fiyat gelişimlerine bağlı olacağı görülüyor.

Etiketler: üfe ve tüfe farkı, üfe ve tüfe hesaplaması,