Yapısal Reform

Orta gelir tuzağından çıkmak için Türkiye’nin yapısal reformlar gerçekleştirmesi gerektiğini son zamanlarda sıkça duyuyoruz.

Yapısal reform başlığı altında yapılması gerekenler nelerdir? Ve bu reformlar neden yapılmalıdır?

Tıpkı borsada bir hisseye yatırım yapmadan önce firmanın finansal verilerinden önce yönetim kurulu ve üst yönetimine bakılması gerektiğini düşündüğüm gibi, bir ülkeyi değerlendirirken ekonomik göstergelerden önce farklı değişkenlere bakılması gerektiğine inanıyorum.

Büyüme, enflasyon, cari açık, işsizlik... gibi ekonomik göstergeler ülkeleri değerlendirmede ve karar almada önemlidir. Bunların önemli olmadığını iddia etmek komik olur. Ancak ekonomik veriler geleceği değil, mevcut ve geçmişe ait değerleri gösterir. Ve bunlar da daha çok kısa ve orta vadeli projeksiyonlar için bir anlam ifade eder.

Eğitim, sağlık ve adalet. Bunlar her ülke için önceliği olan 3 temel konudur. İyi bir eğitim sistemi, doğru çalışan bir sağlık altyapısı ve herkes için doğru, hızlı ve adil karar üreten bir hukuk sisteminin bulunduğu ülkelerde iyi eğitilmiş, sağlıklı ve hukuk kurallarına uyan insanlar yetişir. Bu insan modelinin toplumun çoğunluğunu oluşturduğu ülkelerde de finansal göstergeler orta/uzun vadede iyileşir.

Toplumun eğitim seviyesinin gerilediği, sağlığının bozulduğu ve adalet sistemine olan güvenin kaybolduğu bir ortamda ekonomik göstergeler bugün için olumlu olsa da, aynı göstergelerin orta ve uzun vadede iyi sonuçları göstermesi hemen hemen imkansızdır.

Bu nedenle yapısal reformlar ülkelerin uzun vadeli sürdürülebilir gelişimini ve zenginleşmesini sağlamak için önemlidir. Yapısal reformlar toplumlarda hem zihinsel hem de fiziksel olarak sağlıklı, iyi eğitilmiş ve hukuk kurallarına riayet eden insan tipini çoğaltmak için yapılır.

İnsanların hayatlarında 1 yıl bile uzun bir süredir. Ancak, ülkelerin hayatlarında 10 yıl bile kısadır. Bu nedenle ülkelerin zenginleşmesi ve sorunlarını vatandaşları için olabildiğince kısa sürede çözmesi için gereken adımları atmaları önemlidir. Fakat ne yazık ki, yapısal reformlar bugünden yarına hayata geçirilemez ve uygulanmaları zaman ve emek alır.

Yapısal reform denince ne anlamalıyız? Bunları aşağıda 5 başlıkta toparladım:

1. Siyasal Reformlar: Anayasa değişikliği, seçim sistemi, sendikal haklar
2. Sosyal Reformlar: Eğitim, sağlık ve adalet sistemlerinde iyileştirmeler
3. Ekonomik Reformlar: Vergi adaleti, ithalata bağımlılığın düşürülmesi, sağlıklı bir finansal sistem, ARGE faaliyetlerinin desteklenmesi
4. Sektörel ve Kurumsal Reformlar: Merkez Bankası’nın ve TUİK’in bağımsızlığı ve şeffaflığı, tarım, hizmet, bilişim ve sanayi sektörlerine yönelik düzenlemeler
5. Kültürel Reformlar: Girişimcilik kültürü, inovasyon ruhu, sanat altyapısı/faaliyetleri

Yukarıdaki başlıklardan ikincisi olan sosyal reformları ayrı bir başlık altında belirtmeme rağmen, eğitim konusunu öncelleyerek sosyal reformları diğer tüm yapısal reformların bir üst kümesi olarak değerlendirmek daha doğru olur.

Ülke olarak bulunduğumuz noktada, önemli kırılganlıklarımız olsa da finansal göstergelerimizin önemli bir kısmı halihazırda olumlu değerleri işaret etmektedir. Ancak, orta gelir tuzağından çıkıp çıkamayacağımızı ve ne yönde ilerleyeceğimizi yapılacak yapısal reformların geleceği belirleyecektir.

Etiketler: doruk, özcan, reform ,doruk, özcan, reform,